Γιατί χρειάζονται καλά αντανακλαστικά μέσα στην τάξη. Γιατί δεν πρέπει να μας απογοητεύουν οι αποτυχίες.
Πέρασαν πολλά χρόνια στη δουλειά για να καταλάβω μια εξαιρετικά απλή ιδέα: κάθε μάθημα είναι μια καινούρια αρχή.
Ένα από τα πιο άσχημα συναισθήματα είναι αυτή η απογοήτευση μετά από ένα "κακό" μάθημα, που μπορεί να σε συνοδεύει για ώρες μετά, παράλληλα με τις δουλειές του σπιτιού, ή το χρόνο που περνάς με τα δικά σου παιδιά.
Η δουλειά του δασκάλου έχει μεγάλο συναισθηματικό κόστος για πολλούς λόγους. Κάθε παιδί στην τάξη σου ακουμπάει λιγότερο ή περισσότερο πάνω σου. Και καθώς σε αγγίζει, μεταγγίζει και λίγο από τον εαυτό του σε σένα. Μοιράζεσαι, χωρίς να το θέλεις, τις ανησυχίες του, τα άγχη του, την πίκρα και την απογοήτευση, τα προβλήματα που βιώνει στο σπίτι του. Παίρνεις βέβαια και από τον ενθουσιασμό του, την ενέργεια και την αστείρευτη δημιουργικότητα. Αλλά αυτό το συναισθηματικό roller coaster είναι ένας βασικός λόγος που στο τέλος μιας διδακτικής μέρας αισθάνεσαι μερικές φορές σαν να σε βάλανε στο πλυντήριο στις 1200 στροφές!
Ένα από τα πιο άσχημα συναισθήματα, όμως, είναι αυτή η απογοήτευση μετά από ένα "κακό" μάθημα, που μπορεί να σε συνοδεύει για ώρες μετά, παράλληλα με ό,τι άλλο κάνεις, παράλληλα με τις συζητήσεις, τις δουλειές του σπιτιού, ή το χρόνο που περνάς με τα δικά σου παιδιά. Δεν είναι εύκολο να ορίσεις με ακρίβεια το τι είναι αποτυχημένο μάθημα, αλλά ο καθένας και η καθεμιά από εμάς το ξέρει πάρα πολύ καλά. Πάντα το ξέρεις ότι ένα μάθημα δεν πήγε καλά, κι ας μη θέλεις να το πεις δυνατά. Υπήρξαν μέρες που έφευγα από το σχολείο έχοντας την αίσθηση ότι δεν είχα πια τίποτα να προσφέρω. Αλλά ξέρεις τι ανακάλυψα με τα χρόνια;
Την επόμενη φορά που έμπαινα μέσα στην τάξη με κέφι φωνάζοντας "hello everybody!", τα παιδιά με υποδέχονταν και με χαιρετούσαν με τον ίδιο ενθουσιασμό, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα κακό την προηγούμενη φορά. Σαν να μην είχα θυμώσει, να μην είχε χαλάσει η διάθεσή μας και να μην είχαμε αφήσει το μάθημα στη μέση. Εννιά φορές στις δέκα, το μάθημα που ακολουθούσε αυτό που εγώ αισθανόμουν σαν κακό μάθημα, ήταν υπέροχο.
Κατάλαβα, λοιπόν, ότι στο μυαλό των παιδιών κάθε μάθημα είναι ένα καινούργιο μάθημα, αρκεί έτσι να νιώθεις και εσύ. Αν εσύ δεν κουβαλήσεις τα αρνητικά σου συναισθήματα από τη μία ώρα στην επόμενη, τα παιδιά είναι πρόθυμα να ξεκινήσουν ξανά από την αρχή. Άλλωστε στους μαθητές μας που προετοιμάζονται για τεστ δε λέμε πάντα ότι ακόμα και αν μία άσκηση πάει άσχημα δεν πρέπει να την αφήσεις να σου χαλάσει τη διάθεση και να επηρεάσει τις επόμενες; Δάσκαλε που δίδασκες...
Πολλές φορές έπρεπε να βάλω στην άκρη και τον εγωισμό μου και να δεχτώ ότι αυτό που είχα ετοιμάσει δεν δούλευε καθόλου μέσα στην τάξη!
Καινούργιες αρχές μπορούν να γίνουν πολλές φορές και μέσα στο ίδιο μάθημα. Το ότι ένα σκέλος ή μια δραστηριότητα δεν δούλεψε όπως φανταζόσουν δεν είναι λόγος να σου καταστρέψει και όλη την υπόλοιπη διδακτική ώρα. μόλις τα παιδιά ακούσουν τα μαγικά λόγια "εντάξει, πάει, αφήστε το αυτό, πάμε να κάνουμε κάτι καλύτερο!", είναι μαζί σου μέχρι το τέλος. Και δεν μιλάω μόνο για τα μικρά παιδιά. Ακόμα και οι έφηβοι με την παροιμιώδη ευθιξία τους, που τείνουν να τα παίρνουν όλα προσωπικά και να εκνευρίζονται εύκολα και γρήγορα, διατηρούν ακόμα και την ικανότητα να κάνουν restart, αρκεί να τους δείξεις ότι είσαι πρόθυμ@ να το κάνεις και εσύ.
Αυτό βέβαια μερικές φορές προϋποθέτει έναν πολύ καλό έλεγχο του μαθήματος και να αντιλαμβάνεσαι γρήγορα ότι κάτι δεν περπατάει ή δεν δουλεύει όπως είχες προγραμματίσει. Παράλληλα, εγώ προσωπικά έπρεπε να βάλω πολλές φορές στην άκρη και τον εγωισμό μου (ouch!). Πόσο εύκολο ήταν να δεχτώ ότι η δραστηριότητα που είχα αφιερώσει τόσο χρόνο να ετοιμάσω, και που πίστευα τόσο πολύ, στην πραγματικότητα δεν δουλεύει καθόλου μέσα στην συγκεκριμένη τάξη; Καθόλου εύκολο σε διαβεβαιώνω! Πάμπολλες φορές βρέθηκα να σπρώχνω να βγάλουμε μία άσκηση παρόλο που είχα καταλάβει ότι στους μαθητές μου και δεν αρέσει και δεν προσφέρει!
Όταν όμως έφτασα στο σημείο να δεχτώ ότι κάθε δραστηριότητα που ξεκινάς έχει ένα ρίσκο, γιατί το σημαντικό δεν είναι να γίνει με κάθε κόστος, αλλά να έχει το αποτέλεσμα που ήθελες, αποφάσισα να είμαι πάντα σε ετοιμότητα να αλλάξω γραμμή πλεύσης ακόμα και στη μέση του μαθήματος. Αυτό βέβαια έγινε πιο εύκολο όσο περνούσαν τα χρόνια, γιατί είχα ήδη δοκιμάσει πολλές εναλλακτικές για να διδάξω το καθετί και το υλικό μου υπήρχε πάντα διαθέσιμο. Αλλά δεν χρειάζεται να έχεις πλαναρισμένα στην εντέλεια τρία εναλλακτικά μαθήματα για να καταφέρεις να βγάλεις μία διδακτική ώρα. Αρκεί να είναι τα αντανακλαστικά σου κοφτερά και να είσαι έτοιμ@ να αυτοσχεδιάσεις λιγάκι! Άλλωστε αυτό που δεν δουλεύει μία μέρα, γιατί τα παιδιά είναι κακοδιάθετα ή κουρασμένα, μπορεί να δουλέψει απίθανα την επόμενη που έχεις μάθημα νωρίτερα ή που απλά είναι μία άλλη μέρα! Και ξέρεις κάτι; Μπορεί να μη γίνει και πότε και πάλι δεν χάθηκε ο κόσμος!
Το πετυχαίνεις αυτό μαθαίνοντας να ακούς τους μαθητές σου, και όχι μόνο αυτά που λένε, αλλά κυρίως αυτά που δεν λένε. Έχουν περάσει από την Αίθουσα 9 πάρα πολύ συνεργάσιμες ομάδες παιδιών που, παρόλο που μπορεί η άσκηση να μην τους έλεγε τίποτα, προσπαθούσαν να μην το δείξουν καθόλου. Κάποιες φορές το αντιλήφθηκα εγκαίρως! Πάρα πολλές θεωρώ ότι το έχασα. Το να ακούς τους μαθητές και να τους αφουγκράζεσαι, όμως, έχει και ένα άλλο μεγάλο πλεονέκτημα: μπορείς να χρησιμοποιήσεις το feedback για να σου δώσουν ιδέες για το τι άλλο θα ήθελαν να κάνουν.
Την επομένη, λοιπόν, φορά που θα στέκεσαι όρθιος ή όρθια μπροστά σε έναν άσπρο τρομακτικό πίνακα, νιώθοντας από μέσα σου την απόγνωση που η άσκηση ή το μάθημα έχει κολλήσει, θυμήσου ότι η τάξη είναι εκείνος ο μαγικός κόσμος όπου οι ευκαιρίες είναι ανεξάντλητες και οι καινούργιες αρχές δεν απαγορεύονται πότε.
Γράψε μου στα σχόλια ή στείλε μου τη δική σου ιστορία με το μάθημα που θεώρησες αποτυχημένο και την καινούρια σου αρχή!
Comments